TOYUQ

is.
1. Yumurta, tük və ət almaq üçün saxlanan ev quşu. Ətlik toyuq. Toyuq hini.
// Həmin quşun əti. Toyuq bişirmək.
// Sif. mənasında. Həmin ətdən bişirilmiş, hazırlanmış. Toyuq kababı. Toyuq şorbası.

[Mirzə Cəmil] toyuq çığırtmasından iki tikə ağzına qoyub dayandı və Pərinin danışığının dalına qulaq asdı. Ə.Vəliyev.

2. zool. Toyuqkimilər dəstəsindən olan quşların dişisi. Qırqovul toyuğu.
◊ Toyuq bir qıçlıdır (ki, bir qıçlı) – dediyi söz səhv də olsa, onun üstündə duran, dediyindən əl çəkməyən, inadkar, tərs adam haqqında. [Qara Kərəmoğlu:] Kərim bəy tərsin biri idi.

Dedi, toyuq bir qıçlıdır, deməli, bir qıçlıdır, daha danışıq ola bilməzdi. M.İbrahimov.

Toyuq kimi büzüşmək – soyuqdan, ya qızdırmadan büzüşmək.

Soyuqdan boynunu qısıb toyuq kimi büzüşmüş halda həyətə girdi. Ə.Abasov.

Toyuq kimi (təki) hinə girmək – axşam tezdən evə girib qapı-pəncərəni bağlamaq, evdə oturmaq və ya yatmaq.

[Camal:] Əşi, ay Nəbi dayı, indidən niyə toyuq təkin hinə girmisiniz? Ə.Abasov.

Toyuq ölsə bir çəngə tükdür, dəvə ölsə dərisi bir yükdür – kiçik şeylə böyük şeyi müqayisə məqamında işlədilir.
Toyuq tara çıxanda (çıxan vaxt) – hava qaralan vaxt, al qaranlıq olanda, axşam.
Toyuq tardan düşəndə (düşən vaxt) – hava işıqlaşanda, alaqaranlıqdan, səhər tezdən.

Pambıq zavodunun həyətində, fəhlələrin qapısında toyuqlar tardan düşəndə kəl arabasına beş gözəmə buğda yüklədilər. Ə.Vəliyev.

Bişmiş toyuğun gülməyi gəlir (tutur) – mənasız, cəfəng şey və ya söz haqqında.

[Asya:] Elə söz danışırsan ki, bişmiş toyuğun gülməyi tutur. Ü.Hacıbəyov.

 

 

TOYUQ nədir? – TOYUQ nedir? – TOYUQ sözünün mənası – TOYUQ sozunun menasi – TOYUQ nə deməkdir? – TOYUQ ne demekdir? – TOYUQ sözünün izahı – TOYUQ sozunun izahi – TOYUQ sözünün istifadəsi – TOYUQ sozunun istifadesi


Mənbə:


Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti [Mətn]: IV-cilddə. ABCÇD I cild /red. Ə. Orucov; tərtibçilər: Ə. Orucov, B. Abdullayev, N. Rəhimzadə; nəşrə haz., təkmilləşdirən, ön sözün müəllifi və red. A. Axundov; AMEA, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu.- B.: Şərq-Qərb, 2006.- 744 s.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti [Mətn]: IV-cilddə EƏFGHXİJK II cild /red. Ə. Orucov; tərtibçilər. Ə. Orucov, B. Abdullayev, N. Rəhimzadə; nəşrə haz., təkmilləşdirən, ön sözün müəllifi və red. A. Axundov; AMEA, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu B.: Şərq-Qərb, 2006. 792 s

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti [Mətn]: IV-cilddə QLMNOÖPR III cild /red. Ə. Orucov; tərtibçilər. Ə. Orucov, B. Abdullayev, N. Rəhimzadə; nəşrə haz., təkmilləşdirən, ön sözün müəllifi və red. A. Axundov; AMEA, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu.- B.: Şərq-Qərb, 2006. 672 s.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti [Mətn]: IV-cilddə SŞTUÜVYZ [Mətn] IV cild /Red. Ə.Orucov; Tərtibçilər. Ə.Orucov, B.Abdullayev, N.Rəhimzadə; Nəşrə haz., təkmilləşdirən, ön sözün müəllifi və red. A.Axundov; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu

Azleks.az - "Azleks" lüğətləri - Altun Kitab

Aydın Paşayev, Alimə Bəşirova. Azərbaycan şəxs adlarının izahlı lüğəti. Bakı: Mütərcim, 2011

Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası (10 cilddə). Bakı, Azərbaycan SSR Dövlət nəşriyyatı. 1976-1987

Bready, Richard. Encarta World English Dictionary. [Software] s.l. : Microsoft, 1998. Türkçe Sözlük.

Axundov, Ağamusa. Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti. Bakı : Lider Nəşriyyat, 2004. p. 728. ISBN 9952-417-00-2.

Soukhanov, Anne H. The American Heritage Dictionary of the English Language. 3rd Edition. s.l. : Houghton Mifflin Harcourt, 1992. p. 2140.