ŞEYTAN

is. [ ər. ]
1. Dini təsəvvürlərə görə şəri təmsil edən mövhum varlıq; cin, iblis (dini əfsanələrə görə mələklərdən olub, guya Adəm peyğəmbərə səcdə etmədiyinə görə göydən qovulmuş və o zamandan bəri insanları pis yollara çəkməyə çalışan bir varlıq).

Ayda-ildə bir namaz, onu da şeytan qoymaz. (Məsəl).

Səcdə qıl yarə, könül, baxma o zahid sözünə; Adəm ol, mətləbi qan, eyləmə şeytan ilə bəhs. S.Ə.Şirvani.

Artıq nə molla var, nə cin, nə şeytan; Nə yumruq, nə qamçı, nə nökər, nə xan. S.Vurğun.

2. məc. Araqarışdıran, fitnəkar, xəbərçi, çuğul adam haqqında.

[Nəsir:] Şeytana rast gəlməsən, nə var ki. H.Nəzərli.

[Qəhrəman:] Sən demə, şeytan-şuğul bunu bəyə xəbər verib. Ə.Vəliyev.

// məc. zar. Çox bic, kələkbaz.

[Əsgər:] Halal olsun, Süleyman, sən nə kələkbazsan, şeytan! Öyrədib məni yola saldın, mənə rast gəldi yarcan. Ü.Hacıbəyov.

// məc. Dəcəl.

Şeytan bir qız nəvəsi də; Ayaq üstə dayanmışdı. N.Rəfibəyli.

◊ Şeytan fəhləsi – yorulmadan havayı, müftə işləyən adam haqqında. [Molla Cəfər Qasım əmiyə:] Gərək düşəsən bu kənd mənim, o kənd sənin, arvadın nə qədər qohumqardaşı, cicisi, bacısı … hamısını daşıyıb tökəsən Danabaş kəndinə.

Kişi, sən şeytan fəhləsisən məyər? C.Məmmədquluzadə.

Şeytana bac vermək – biclik, hiylə işlətmək.
Şeytana papış tikər – çoxbilmiş, çox bic, hiyləbaz, fırıldaqçı adam haqqında. [Ağa Kərim:] Amma Ağa Salmana mənim təlimim lazım deyil.

O özü şeytana papış tikər. M.F.Axundzadə.

Sənin bicliyini kim bilmir, sən az qalırsan ki, şeytana papış tikəsən, sən mətləbi başa düşmürsən? E.Sultanov.

Şeytanın ayağını (qıçını) sındırmaq zar. – çox az-az bir yerə gəlib-getmək, hərdənbir görünmək. Cabir məni hərdən yada salırdı.

…Ayda arabir şeytanın qıçını sındırırdı. Ə.Vəliyev.

Bu meydan, bu da şeytan – hər hansı bir şeyi sübut etmək üçün əsas, dəlil göstərmək mənasında ifadə.

[Bəxti:] Deyin görək, mən kimə nə eyləmişəm? Bu meydan, bu da şeytan, bu göydəki allah, bu yerdəki insanlar. S.Rəhimov.

Lənət kor şeytana – bax lənət sənə kor şeytan! (“lənət”də).

ŞEYTAN nədir? – ŞEYTAN nedir? – ŞEYTAN sözünün mənası – ŞEYTAN sozunun menasi – ŞEYTAN nə deməkdir? – ŞEYTAN ne demekdir? – ŞEYTAN sözünün izahı – ŞEYTAN sozunun izahi – ŞEYTAN sözünün istifadəsi – ŞEYTAN sozunun istifadesi