QABAQ
1. zərf Əvvəl, irəli. Üç gün bundan qabaq gəlmişəm.
// Tez.
2. sif. Əvvəlki, keçmiş. Qabaq zaman.
// Cəm şəklində: qabaqlar – əvvəllər, keçmişdə. Qabaqlar bura ağaclıq idi. Qabaqlar o çox gözəl oxuyardı.
3. is. Bir şeyin irəli tərəfi, ön tərəfi, üz tərəfi (dal müqabili). Binanın qabağı bağa çıxır. Paltarımın qabağı batmışdır.
// sif. İrəlidə olan, ön tərəfdə olan; ön. Arabanın qabaq çarxı. Müdafiənin qabaq xətti. Kitabın qabaq səhifələri düşmüşdür.
// İrəlidə gedən, qabaqda gedən.
4. Qoşma mənasında yerlik halında: qabağında – qarşısında, önündə, qənşərində. Şagird müəllimin qabağında durub suallara cavab verirdi. Məktəbin qabağında iki sıra ağac əkilmişdir. Avtomobil evimizin qabağında durdu.
5. zərf İrəli.
6. is. Ön tərəf, irəli tərəf, qarşı tərəf. Qabağımız dərə idi, dalımız dağ.
// Qarşı.
7. Alın.
◊ Qabağa düşmək – 1) rəhbərlik etmək, yol göstərmək. Qabağıma düş, məni oraya apar.
2) irəli düşmək, bir işdə təşəbbüsçü, birinci olmaq, baş olmaq, başqalarını ötmək. Bizim briqada yenə qabağa düşdü.
Qabağa getmək – irəliləmək, inkişaf etmək, artmaq.
Qabağa gələn – ağsaqqal, sözü keçən, hörmətli. Kəndin qabağa gələnləri.
Qabağa keçmək – başa keçmək, birinci yeri tutmaq.
Qabağı açılmaq – 1) üzü gülmək, üzündə sevinc əlaməti görünmək. Bu sözü eşidən kimi, onun qabağı açıldı. Nə var, nə olmuş, heç qabağın açılmır?
2) axın halında, izdihamla gələn, hərəkət edən kütlə haqqında. Sürünün qabağı açıldı. Qoşunun qabağı açıldı.
Qabağına ağac uzatmaq – qarşısını saxlamaq, mane olmaq, qoymamaq.
Qabağına çəkmək – özünə lap yaxınlaşdırmaq.
Qabağ(ın)a çıxmaq – 1) qarşılamaq; səfərdən gələn adamın qarşısına getmək.
2) təsadüf etmək, rast gəlmək;
3) yolunu kəsmək, qabağını kəsmək. Budu gördüm, əli tüfənglilər darvazanı kəsdirib sındırırlar.
Qabağına keçmək – 1) mane olmaq, əngəl törətmək;
2) yol göstərmək, bələdçilik etmək.
Qabağına kötük itələmək – bax qabağına ağac uzatmaq.
Qabağına qatmaq – sürmək, aparmaq, qabağına salıb aparmaq, qova-qova aparmaq. Çoban sürünü qabağına qatıb apardı.
Qabağından qaçmaq – qorxmaq, çəkinmək.
Qabağından yeməyən – həddindən artıq dikbaş, iddialı, öz həddini, danışığını bilməyən adam haqqında.
Qabağını almaq – 1) bir hadisənin baş verməsinə mane olmaq üçün vaxtında tədbir görmək, baş verməyə qoymamaq. Yanğının qabağını almaq. Xəstəliyin qabağını almaq. Təhlükənin qabağını almaq.
2) qabağını kəsmək.
Qabağını boğmaq – bax qabağını almaq 1-ci mənada.
Qabağını kəsmək – 1) mane olmaq, qarşısını almaq. Selin qabağını kəsmək;
2) soyğun və talan məqsədilə yolunu tutmaq, yolunu bağlamaq.
Qabağını-gerisini düşünmək – görüləcək bir iş haqqında ətraflı fikirləşmək, ehtiyatla, sayıq hərəkət etmək.
Qabağını tutmaq – bax qabağını kəsmək.
Özünü qabağa vermək – irəli gəlmək, təşəbbüsçü olmaq, birinci olmaq.
QABAQ nədir? – QABAQ nedir? – QABAQ sözünün mənası – QABAQ sozunun menasi – QABAQ nə deməkdir? – QABAQ ne demekdir? – QABAQ sözünün izahı – QABAQ sozunun izahi – QABAQ sözünün istifadəsi – QABAQ sozunun istifadesi