is.
1. Gecə-gündüzün səhərdən axşama qədərki işıqlı müddəti, günçıxandan günbatana qədərki dövr. Gün doğuşundan bəllidir. ( Ata. sözü ).

2. Yerin öz oxu ətrafında bir dəfə dövr etdiyi (24 saatlıq) müddət; gecə-gündüz.

□ Bir gün deyil, beş gün deyil – həmişə, daim.
Biri gün (o birisi gün) – sabahdan sonrakı gün; sabah yox, o biri gün.
Bu günlərdə – bu bir neçə gün ərzində, yaxın vaxtlarda.

Bugünkü gündə – indi, hazırda.

Ertəsi gün – bir gün sonra.
Gün uzunu – bütün günü, bir günün ərzində.
Gündə bir – hər gün, tez-tez.

Günlərin bir günü – bax günün birində.

Günü axşam etmək (eləmək) – bütün gününü boş keçirmək, işsiz oturmaq, əbəs yerə gözləyə-gözləyə durmaq. Qərib günü axşam etdi.

Günü bu gün – elə bu gün, gecikdirmədən, bu gündən o yana qalmayaraq.

Günü günə satmaq – gecikdirmək, yubatmaq, yubandırmaq.

Günü sabah – elə sabah, gecikdirmədən, sabahdan sonraya qoymayaraq.

Günün birində – bir gün, bir dəfə.

Günün günortaçağı – gündüz hava lap işıqkən.

İki gündə (gündən) bir – bax günaşırı.

3. Müəyyən bir ictimai hadisəni qeyd etmək üçün təqvimdə təyin edilmiş gün. Qələbə günü. Qazmaçı günü. Müəllim günü.
4. Gündə şəklində zərf – hər gün, mütəmadiyən.

5. Gündən-günə, günü-gündən şəklində zərf – bir gündə deyil, günlər keçdikcə, tədricən.

6. Vaxt, vaxtilə. Bir gün bilinər.

7. məc. Həyat, ömür, yaşayış, dolanacaq, güzəran.

□ Gün keçirmək, gün sürmək – yaşamaq, dolanmaq.

Gün görməmək – pis yaşamaq.

8. Vəziyyət, hal mənasında. Yaxşı günün yoldaşı, yaman günüm düşdü gəl! ( Ata. sözü ).

□ Günə düşmək (qalmaq) –
…vəziyyətə düşmək (adətən pis vəziyyəti bildirir).

9. dan. Əməkgün.

Xırda xala qızışmışdı.

10. Günüm şəklində – nəvaziş, mehribanlıq bildirmək üçün müraciət zamanı işlədilir; əzizim.

◊
…gün ağlamaq – dərdinə qalmaq, qayğısını çəkmək, gələcəyi haqqında düşünmək, fikirləşmək.

Gün qayıtmaq – 1) zenit nöqtəsindən qüruba doğru enmək, Günəş (gün) batmağa başlamaq;
2) gündüz uzanmağa (və ya qısalmağa) başlamaq. Novruzdan sonra gün qayıdır.
Günü başa vurmaq – adətən əhəmiyyətsiz bir işlə məşğul olaraq günü tamamlamaq. Bu günümüzü də belə başa vurduq.
Günü qara gəlmək – yaşayışı pisləşmək, fənalaşmaq.

Günü qara olmaq – yaşayışı, dolanacağı, həyatı pis olmaq.

Gününü göy əsgiyə düymək (bükmək) – bax gününü qara eləmək.
Gününü qara eləmək (etmək) – həyatını zəhərləmək, iztirab və mənəvi işgəncə vermək.