ƏL-AYAQ
◊ Əl-ayağa dolaşmaq – mane olmaq, ayağa dolaşmaq. Uşaqları aparın, yoxsa əlayağa dolaşarlar.
[Hakim] səliqəli stolunun üstündə gördüyü lazımsız kağızları bir-bir cırıb səbətə atırdı ki, “əl-ayağa dolaşmasın!” Mir Cəlal. Əl-ayağa düşmək – təlaşa düşmək, təşvişə düşmək, həyəcanlanmaq. Mehdinin qaçmasını Naxçıvan və Gorus nəçənniklərinə xəbər verdilər.
Adamlar əl-ayağa düşdülər.
Əl-ayağı buza dönmək (soyumaq) – əlləri və ayaqları soyumaq, soyuqdan donmaq.
Əl-ayağı düz – tərbiyəli, əxlaqlı, ismətli.
Əl-ayağı soyumaq – 1) ölümü yaxınlaşmaq, ölmək;
2) həvəsdən düşmək, ruhdan düşmək.
Əl-ayağı sustalmaq – 1) zəifləmək, taqətsizləşmək. Yavaş-yavaş qulağıma tarqaval səsləri də gəlməyə başladı.
2) bax əl-ayağı soyumaq. Əl-ayağı titrəmək – 1) qorxudan və ya soyuqdan əsmək, titrəmək;
2) zəiflik, qocalıq, xəstəlik üzündən əl və ayaqları əsmək. Əl-ayağı üzülmək – bax əli üzülmək (“əl”də). Əl-ayağı yerdən üzülmək – son dərəcə təəccüblənmək, heyrət etmək.
Əl-ayağına düşmək – təzim etmək, qabağında diz çökmək, yalvarmaq. Əl-ayağını bağlamaq – hərəkət etməsinə imkan verməmək, mane olmaq. Əl-ayağını kəsmək – heç bir iş görməyə qoymamaq, mane olmaq. Əl-ayağını qayırmaq – hazırlaşdırmaq, hazırlıq görmək.
Əl-ayağını toplamaq – 1) işə başlamaq, nədən başlamaq lazım gəldiyini müəyyən etmək.
2) işi qurtarmaq üzrə olmaq, işi tamamlamağa yaxınlaşmaq. Əl-ayağını yığ(ışdır)maq – nizam və intizama tabe etmək, tabe olmağa məcbur etmək, qabağını almaq, istədiyini etməyə qoymamaq, müəyyən çərçivə içərisinə almaq.
Əl-ayaq açmaq – istədiyi kimi, sərbəst hərəkət etmək.
Əl-ayaq atmaq – bax əl-ayaq çalmaq.
Əl-ayaq çalmaq – çırpınmaq, çapalamaq.
Əl-ayaq çəkilmək – bax əl-ayaq yığılmaq.
Əl-ayaq eləmək (etmək) – 1) tərpənmək, hərəkət etmək, səy göstərmək, yubanmamaq, cəld tərpənmək. Bir əl-ayaq eləsək, işin canı alınar.
2) tapmaq, əldə etmək.
Əl-ayaq kəsilmək – bax əl-ayaq yığılmaq.
Əl-ayaq qoymaq – bax əl qoymaq 2-ci mənada (“əl”də).
Əl-ayaq oynatmaq – 1) çapalamaq;
2) məc. hədələmək.
Əl-ayaq tərpətmək – cəld işləmək, tələsmək, hərəkətə gəlmək, səy etmək. Bir əlayaq tərpət görək.
Əl-ayaq vermək – kömək etmək. Qonaqlıqda əl-ayaq verən çox olduğundan hər iş qaydalı gedirdi.
Əl-ayaq yetişməmək (çatmamaq) – çox uzaqda olmaq, görüşmək mümkün olmamaq.
Əl-ayaq yığılmaq (yığışmaq, yığışılmaq) – gediş-gəliş, hərəkət kəsilmək, hamı evinə çəkilmək.
Əl-ayaqda qalmaq – ortada qalmaq, başqalarının əvəzinə cavab verməli olmaq.
Əl-ayaqda olmaq – hazırlıq görmək, tədbir görmək, amadə olmaq, hazır olmaq.
Əl-ayaqdan düşmək – əldən düşmək, bərk yorulmaq.
Əldən-ayaqdan düşmək – bax əl-ayaqdan düşmək. Əldən-ayaqdan getmək – bax əldən getmək 1-ci mənada (“əl”də).
Əldən-ayaqdan olmaq – çox gəzməkdən yorulmaq, əldən düşmək. Əldən-ayaqdan salmaq – 1) çox gəzmək, hər yerdə olmaq;
2) taqətdən salmaq, yormaq.
Əlini-ayağını çəkmək – bir yerə daha gedib-gəlməmək, əlaqəsini kəsmək.
ƏL-AYAQ nədir? – ƏL-AYAQ nedir? – ƏL-AYAQ sözünün mənası – ƏL-AYAQ sozunun menasi – ƏL-AYAQ nə deməkdir? – ƏL-AYAQ ne demekdir? – ƏL-AYAQ sözünün izahı – ƏL-AYAQ sozunun izahi – ƏL-AYAQ sözünün istifadəsi – ƏL-AYAQ sozunun istifadesi